Washington’da düzenlenen Uygur Kültürünün Korunması konulu konferans sona erdi
Uygur Akademisi tarafından Washington’da düzenlenen Uluslararası Uygur Kültürünün Korunması Konferansı ikinci günü 10 Aralık’ta Uygurca olarak devam etti.
Konferansa yurtdışındaki tüm Uygurların ortak sorunlarından biri olan yurtdışına doğup büyüyen ikinci nesil Uygurların ulusal kimliklerini nasıl ve ne ölçüde korunabileceği konusu da ele alındı.
İlk olarak George Washington Üniversitesi Profesörü Sean Roberts söz aldı ve bu alanın önemi ve gerekliliğinden kısaca bahsetti. Konferansın moderatörlerinden Sayın Dr. Erkin Siddik, bu alandaki mevcut sorunları hatırlattı.
Türkiye’den gelen Uygur aydınlarından Farhat Kurban Tanrıdağlı, Uygur diasporası içinde Uygur kimliğinin korunması için Uygur edebiyatına ve sanatına sahip çıkmanın ne kadar önemli olduğundan bahsetti.
Konferans davetlilerinin ortak vurgusu, bu kriz duygusundan ilham alan yurtdışındaki anadili okulları oldu. Uygur Akademisi Başkan Yardımcısı Dr. Mağfiret Kamal, bu alandaki bir takım sorunlara vurgu yaparak çözüm yollarına da değindi.
Çeşitli ülkelerdeki Uygur anadili okullarının temsilcileri, Uygur çocuklarına anadil okullarında Uygur kimliğine göre eğitim verilmesinin önemini vurgulamanın yanı sıra bu alandaki tutarsızlıkları, öğretmen eksikliğini ve kaynak yetersizliğini gündeme getirdi.
Uygur Akademisi genel sekreteri ve Uygur ana dili projesinin düzenleyicilerinden biri olan Abdulhamid Karahan, yurtdışında ana dili eğitiminin sistematik olarak uygulanması için her alandan uzmanlarla işbirliği içinde standart bir Uygur dili ders kitabı hazırlanması gerektiğini söyledi. Karahan, ana dili öğretmenlerinin yetiştirilmesi, Uygurların yaşadığı şehirlerde ana dili kurslarının açılması, çevrimiçi ana dili okullarının kapasitesinin genişletilmesi gibi çalışmaların yürütülmesi için her kesimden kişilerin ortak çabalarının önemini de vurguladı.
Konferansa katılanların ortak görüşüne göre, Uygurların yurt dışındaki yaşamında anadil okullarının kurulması ve Uygurların yoğun olduğu topluluklar oluşturulması gerekmektedir. Aynı zamanda bu tür anadil okullarında Uygur çocuklarının en üst düzeyde Uygurca öğrenebilecekleri bir ortamın oluşturulması Uygur kimliğini korumanın en önemli yollarından biridir.
Uygur din bilginleri, Uygur kültürünün korunmasında, yüzyıllardır Uygurları asimilasyondan koruyan en güçlü “kalkan” olan İslam’ın göz ardı edilemeyecek önemli bir konu olduğuna dikkat çekmişlerdir.
Uygurcanın yoğun olduğu Orta Asya’daki Kazakistan ve Kırgızistan’dan gelen Uygur aydınları, Uygur dilinin mevcut durumlarını ve Rusça konuşulan çevrede karşılaştığı zorlukları anlattı.
Konferansta yurt dışındaki anadil okullarında dil öğretiminin nasıl daha etkin hale getirilebileceğine dair deneyimler olarak bazı sanatçılar görsel ve işitsel duyularla öğretimin eski ezberci yöntemden daha etkili ve pratik olduğunu canlı örneklerle ortaya koydu.
