Eski Türkçe Bögü/Bügü ve Bokuk/Bokug/Bukuk/Bukug sözcüklerinin kullanım ve anlamları hakkında

 Dr. Münevver Ebru ZEREN

Özet

Eski Türkçede özel kişi adı veya unvan olarak da karşımıza çıkan bögü/bügü sözcüğünün kökeni, anlamı ve etimolojisi hakkında şimdiye kadar farklı görüşler ortaya konmuştur. bögü/bügü, Hun, Göktürk ve Uygur dönemlerinde kullanılmış olan bokuk/bokug/bukuk/bukug sözcüğü ile de ilişkilendirilmiştir. Bu konuyu tekrar gündeme getirme sebebimiz ise, son araştırmalarda Uygur yazıtları ve metinlerinde bokuk sözcüğünden bir boy adı olarak bahsedilmesinin yanı sıra bögü kelimesinin dini anlamı hakkında yapılan yeni önerilerin, eski bilgilerle birlikte yeniden değerlendirilmesinin katkı sağlayabileceği düşüncesidir.

Makalemizde öncelikle geçmiş çalışmalar ışığında bu sözcüklerin geçtiği bazı önemli metinleri inceledik ve son zamanlarda ortaya atılan bazı görüşleri tanıttık. Ardından Türk kültür tarihinde bu sözcüklerin hangi bağlamda, hangi anlamı ifade etmek üzere kullanıldığı ve bu kullanımların birbiriyle ilişkileri hakkında görüşümüzü ortaya koymaya çalıştık. Son olarak bögü/bügü’nün kökeni ve en eski anlamının ne olabileceği hususunda önerilerde bulunup henüz açık ve araştırılması gereken noktaların altını çizdik..

Anahtar Kelimeler: Bögü, bügü, Bokuk, Bukug, etimoloji, semantik, antroponim, Eski Türkçe

Makalenin tamamına erişmek için lütfen linki tıklayın: Eski Türkçe sözcüklerinin kullanım ve anlamları hakkında