“Amerika-Çin İlişkileri ve Uyghur Sorunu” konulu söyleşi Uyghur Akademisi’nde gerçekleştirildi
Dünya Uyghur Kurultayı’nın icra kurulu başkanı ve Uyghur İnsan Hakları Kurumu’nun genel müdürü Ömer Kanat Efendi’nin katılımıyla “Amerika-Çin İlişkileri ve Uyghur Sorunu” söyleşi Uyghur Akademisi’nde gerçekleştirildi.
Programın açılış kısmında Akademiye Genel Sekreteri Dr. Ferhat Tanrıdağlı, Ömer Kanat Efendiyi tanıttı.
Ömer Kanat, İsa Yusuf Alptekin tarafından yetiştirilen davacılardan biri, 17 yaşında Doğu Türkistan Davasına girdi. 1988 yılında kurucu üye olarak Almanya’daki Dünya Uyghur Gençlik Kurultayı arasında yer aldı. Daha sonra Dünya Uygur Kurultayı’nın oluşturulmasında katkıda bulundu.
Programda, ABD Uygur’lar gerçek anlamda yardım edecek mı sorusuna Kanat şöyle cevap verdi: “ABD menfaat içeren şekilde Uygurlara yardım etmektedir. Ama, birçok akademisyenler Uyghur arkadaşları için samimi ve içten bir şekilde yardım ediyor.
Amerika vatandaşı bir Uyghur gencin annesini toplama kampına aldığını, gencin kamplara karşı faaliyetlerde bulunmasından sonra, annesinin serbest bırakıldığını ve Çin hükümetinin annesi aracılığıyla faaliyetlerini durdur dediğini aktaran Kanat: “O genç ‘Anne senin serbest bırakıldığından çok mutlu oldum, ama ben faaliyetlerimi durdurmayacağım, çünkü orada senin gibi yüz binlerce anne var.’ dedi ve ertesi gün gencin annesi tekrar tutukladı.”
ABD’nin, Çin ekonomide yükselmeyle siyasi liberalliğe gelecek diye düşündüğünü, ama Çin’in o noktaya gelmediğini ve kendine tehdit olarak çok geç hissettiğini dile getiren Kanat: “ABD 2008 ekonomik krizden sonra Çin’in gerçek anlamda tehdit olduğunu anladı, çoğu firmalar zara görmeye başladı. 2014’de bir dönüm noktası daha yaşandı. Obama ile olan konuşmada iki ülke arasındaki ilişkinin iki büyük güç arasındaki ilişki olacağı söylendi, sonraları Çin çoğu işleri kendi başına yapmaya başladı.” dedi.
Analizlere göre Çin ile ABD arasında ekonomik iş birliği olmayacağını anlatan Kanat ABD ‘de hükümet veya başkan değişse bile Çin’e olan tutumunun değişmeyeceğini belirtti. ABD için 1 numaralı düşmanın Çin, sonrakinin ise Rusya olduğunu sözlerine ekleyen Kanat, “Uyghur İnsan Hakları Politikası Yasası” hakkında şunları söyledi: “yasanın yine 3 komiteden geçmesi lazım, en önemlisi kongre başkanı tarafından imza atıldı.” Çin ile ABD’nin savaşma ihtimali var olup olmadığı sorusuna Kanat: “savaşmıyor ama etrafındaki diğer ülkeleri savaşa getiriyor. Çinli bir general toplantıda, ABD’yle savaşamayacağını, eğer savaşmaya kalkarsa ABD’nin kendilerine karşı 300 bin Uyghur teröristi önüne getireceğini söyledi. Çin’in Uygurları yok etmeye çalışmasının sebeplerinden biride budur. Çin Uygurları yok etmeden İpek Yolu projesini gerçekleştiremiyor” diye cevap verdi.
Program sonunda Uyghur Akademisinin Genel Müdür Yardımcısı Dr. Mağfiret Kemal, Uyghur Akademisine temsilen teşekkürlerini sundu ve Uyghur kültürünü eden tabloyu takdim etti.