Orda Bir Yurt Var Uzakta
Hamdi Topçu
Doğu Türkistan neresidir bilir misiniz? Yoksa siz de Sincan’ı sadece Ankara’nın bir ilçesi olarak mı biliyorsunuz? Urumçi, Kaşgar sözcükleri size neleri anımsatıyor? Balasagunlu Yusuf Has Hacib, Ahmet Yesevî, Edip Ahmet Yüğnekî adlarını siz de mi unuttunuz yoksa?
Ya Kaşgarlı Mahmut?
Göç destanını kaçımız anımsıyor? Hani hükümdar, kız yoluna dağın taşını Çinlilere verince kuşların göç göç diye ötüştüğü destan vardı ya…
Türklerin tarih boyunca kullandığı dört alfabeden birinin de Uygur alfabesi olduğunu biliyor musunuz?
Kaşgarlı Mahmut, Divan’ı Lügat-it Türk adlı eserinde ne demişti?
“ Tanrının devlet güneşini Türk burcunda doğurmuş olduğunu ve onların mülkleri üzerinde, göklerin dairelerini döndürmüş bulunduğunu gördüm. Tanrı, onlara Türk adını verdi ve onları yeryüzüne hâkim kıldı. Zamanımızın hakanlarını onlardan çıkardı. Dünya milletlerinin yularını onların ellerine verdi. Onlarla birlikte çalışanları, onlardan yana olanları aziz kıldı. Ve Türkler yüzünden onları her dileklerine eriştirdi. Bu kimseleri kötülerin, ayak takımının şerrinden korudu. Oklarının isabetinden kurtulmak için, aklı olana düşen vazife bu adamların tuttuğu yolu tutmaktır. Derdini dinletmek ve Türklerin gönlünü almak için onların dilleriyle konuşmaktan başka yol yoktur.”
Türk tarihini, Çinliler ve Ruslardan bağımsız okumanın olanaksızlığını hepimiz biliriz. Bizim destanlarımızda, ağıtlarımızda, romanlarımızda o tarihin derin izleri vardır. Doğu Türkistan da bu acılı tarihin en keskin yaşandığı bölgelerimizdendir.
1877 Çin, Doğu Türkistan’ı işgal eder.
1882’de Doğu Türkistan’ın adını Xin-Jiang yani, yeni ele geçirilmiş toprak olarak değiştirir. Hani bizim, Türkçeleştirerek ‘Sincan’ dediğimiz sözcük, öyle masum bir sözcük değil; bilakis Türk tarihinin acı bir nişanıdır.
Süreç içinde Çin, Doğu Türkistan’a iyice yerleşir. Buna rağmen Uygurlar 1932’de ayaklanır ve 12 Kasım 1933’te Kaşgar’da Doğu Türkistan İslam Cumhuriyeti’ni kurarlar.
Bölgenin bir başka devi Sovyetler Birliği 1937’de bu cumhuriyete son verir. Uygurlar, bağımsızlık mücadelesine devam ederler; 12 Kasım 1944’te bu kez kurulan devletin adı Doğu Türkistan Cumhuriyeti’dir. Ne var ki baskılar durmak bilmez. Doğu Türkistan 1 Ekim 1955’ten beri Çin Halk Cumhuriyeti’ne bağlı olarak Sincan Uygur Özerk Bölgesi adıyla anılır.
Bu yıllar, acımasız bir Çinlileştirme sürecinin tarihidir.
Türkistan’da Çince, hem resmi dil, hem de eğitim dilidir.
Doğu Türkistan’da köylere varıncaya dek tüm yer adları Çince’ye dönüştürülmüştür.
Doğu Türkistan’da inançlara gelenek ve göreneklere karşı acımasız bir savaş yürütülmektedir.
Doğu Türkistan’da bağımsızlık talepleri şiddetle bastırılmakta, savunmasız insanlar hapse atılmakta, topraklarından sürülmekte, onların yerine Çinliler yerleştirilmektedir.
Doğu Türkistan’a giriş çıkışlar kısıtlıdır. Peki bu Çin işkencesi nedendir?
Doğu Türkistan’ın yüzölçümü 1 828 418 km2’dir. Nüfusu da 30 Milyon. Yani Türkiye’nin iki katı toprak ve neredeyse üçte biri nüfus. Üstelik bu toprakların altı petrol, doğal gaz, uranyum, altın ve gümüş ambarıdır. Kısacası Doğu Türkistan, dünya ticaretini ele geçirmeye çalışan Çin için tam bir ganimet sofrasıdır.
Gazeteler, zaman zaman bir avuç Uygur’un ülkemizde ya da sığınabildikleri diğer ülkelerde verdikleri mücadelelerden söz eder. Ancak dünyaya hükmeden sözüm ona insan hakları savunucuları, sözüm ona uygarlık temsilcileri kör, sağır ve dilsizdir.
Hangi dağda kurt öldü bilmem, geçen gün CNN’deki bir haber Fransa, Almanya ve İngiltere’nin de aralarında bulunduğu 22 devlet Çin’e “kitlesel gözaltıları durdur, Uygurları serbest bırak” açıklaması yapıyor.
Bu bir ilk… Her ilk adım gibi çok değerli.
Gözlerimiz, doğal olarak o açıklamayı yapan ülkeler arasında Türkiye’yi arıyor.
Avusturya, Belçika, İrlanda, İspanya, Hollanda, Japonya, Letonya, Estonya, İsveç, Kanada, Norveç… Yazık 22 ülke arasında Türkiye adı yok.
Yazık, hiçbir Müslüman ülke adı yok.
Yazık, hiçbir Türki Cumhuriyetinin adı yok.
Yazık ki milliyetçiliğin tapusunu kimselere bırakmayanlardan çıkıp da hükümete soru soran bir Allah’ın kulu da yok.
Yurt Gazetesi https://www.yurtgazetesi.com.tr/orda-bir-yurt-var-uzakta-makale,16607.html
